Verordening (EU) nr. 468/2014 van de Europese Centrale Bank van 16 april 2014 tot vaststelling van een kader voor samenwerking binnen het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme tussen de Europese Centrale Bank en nationale bevoegde autoriteiten en met nationale aangewezen autoriteiten (GTM-kaderverordening) (ECB/2014/17)
Verordening (EU) nr. 468/2014 van de Europese Centrale Bank van 16 april 2014 tot vaststelling van een kader voor samenwerking binnen het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme tussen de Europese Centrale Bank en nationale bevoegde autoriteiten en met nationale aangewezen autoriteiten (GTM-kaderverordening) (ECB/2014/17)
DE RAAD VAN BESTUUR VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK,
Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, inzonderheid artikel 127, lid 6, en artikel 132,
Gezien de statuten van het Europees Stelsel van centrale banken en van de Europese Centrale Bank, inzonderheid artikel 34,
Gezien Verordening (EU) nr. 1024/2013 van de Raad van 15 oktober 2013 waarbij aan de Europese Centrale Bank specifieke taken worden opgedragen betreffende het beleid inzake het prudentieel toezicht op kredietinstellingen(1), inzonderheid artikel 4, lid 3, artikel 6 en artikel 33, lid 2,
Gezien het Interinstitutioneel Akkoord tussen het Europees Parlement en de Europese Centrale Bank over de praktische regelingen in verband met de uitoefening van democratische verantwoordingsplicht en toezicht op de uitoefening van de taken die in het kader van het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme aan de Europese Centrale Bank zijn opgedragen(2),
Gezien de openbare raadpleging en analyse die is uitgevoerd op basis van artikel 4, lid 3 van Verordening (EU) nr. 1024/2013,
Gezien het voorstel van de Raad van toezicht en het overleg met de nationale bevoegde autoriteiten,
Overwegende hetgeen volgt:
Verordening (EU) nr. 1024/2013 (hierna de „GTM-verordening”) stelt het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme (GTM) vast dat is samengesteld uit de Europese Centrale Bank (ECB) en de nationale bevoegde autoriteiten (NBA’s) van deelnemende lidstaten.
In het kader van artikel 6 van de GTM-verordening is de ECB exclusief bevoegd de uit hoofde van artikel 4 daarvan aan haar opgedragen microprudentiële taken uit te oefenen met betrekking tot kredietinstellingen die in de deelnemende lidstaten gevestigd zijn. De ECB is verantwoordelijk voor het doeltreffend en consistent functioneren van het GTM en voor het uitoefenen van toezicht op het functioneren van het systeem op basis van de in artikel 6 van de GTM-verordening uiteengezette verantwoordelijkheden en procedures.
In voorkomende gevallen en onverminderd de verantwoordelijkheid en de verantwoordingsplicht van de ECB met betrekking tot de taken die door de GTM-verordening aan haar zijn opgedragen, zijn de NBA’s verantwoordelijk voor het verlenen van bijstand aan de ECB, onder de voorwaarden zoals vastgelegd in de GTM-verordening en in deze verordening, bij de voorbereiding en de uitvoering van alle handelingen met betrekking tot de in artikel 4 van de GTM-verordening bedoelde taken ten aanzien van alle kredietinstellingen, met inbegrip van bijstand bij verificatiewerkzaamheden. Hiertoe dienen de NBA’s bij de uitvoering van de in artikel 4 van de GTM-verordening vermelde taken de door de ECB gegeven aanwijzingen op te volgen.
De ECB, de NBA’s en de nationaal aangewezen autoriteiten (NAA’s) voeren de in artikel 5 van de GTM-verordening genoemde macroprudentiële taken uit en volgen de in de GTM-verordening, in de onderhavige verordening en in relevant Unierecht voorgeschreven coördinatieprocedures, zonder afbreuk te doen aan de rol van het Eurosysteem en van het Europees Comité voor systeemrisico’s.
Binnen het GTM worden de respectievelijke toezichthoudende verantwoordelijkheden van de ECB en de NBA’s toegewezen op basis van de significantie van de entiteiten die onder het bereik van het GTM vallen. Deze verordening regelt in het bijzonder de specifieke methodologie voor de beoordeling van deze significantie, zoals vereist op basis van artikel 6, lid 7, van de GTM-verordening. De ECB heeft rechtstreekse toezichtbevoegdheid ten aanzien van in deelnemende lidstaten gevestigde kredietinstellingen, financiële holdings en gemengde financiële holdings evenals in deelnemende lidstaten gevestigde bijkantoren van in niet-deelnemende lidstaten gevestigde kredietinstellingen die belangrijk zijn. De NBA’s zijn verantwoordelijk voor het rechtstreekse toezicht op entiteiten die minder belangrijk zijn, onverminderd de bevoegdheid van de ECB om in specifieke gevallen te besluiten rechtstreeks toezicht uit te oefenen op dergelijke entiteiten indien dit noodzakelijk is voor de consistente toepassing van de toezichtnormen.
Rekening houdend met recente ontwikkelingen op het gebied van Unieregelgeving ten aanzien van sancties en de jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens met betrekking tot het principe van scheiding tussen een onderzoek en de besluitvormingsfase, zal de ECB een onafhankelijke onderzoekseenheid oprichten die autonoom onderzoek zal verrichten naar schendingen van toezichtregels en -besluiten.
Artikel 6, lid 7, van de GTM-verordening stelt dat de ECB, in samenwerking met de NBA’s en op basis van een voorstel van de Raad van toezicht, een kader dient vast te stellen en openbaar te maken met betrekking tot het organiseren van de praktische regelingen voor samenwerking tussen de ECB en de NBA’s binnen het GTM.
Krachtens artikel 33, lid 2, van de GTM-verordening dient de ECB door middel van verordeningen en besluiten de gedetailleerde operationele regelingen voor de uitvoering van de aan haar bij die verordening opgedragen taken bekend te maken. De onderhavige verordening bevat de bepalingen waarmee uitvoering wordt gegeven aan artikel 33, lid 2, betreffende de samenwerking tussen de ECB en de NBA’s binnen het GTM.
Dientengevolge worden in deze verordening de in de GTM-verordening vastgelegde samenwerkingsprocedures tussen de ECB en de NBA’s binnen het GTM verder uitgewerkt en gespecificeerd, alsook, waar toepasselijk, de samenwerkingsprocedures met de nationale aangewezen autoriteiten, waardoor aldus de effectieve en consistente werking van het GTM wordt verzekerd.
De ECB hecht veel waarde aan de alomvattende beoordeling van kredietinstellingen, inclusief de balansbeoordeling die zij moet verrichten, alvorens zij haar taken op zich neemt. Dit strekt zich uit tot alle lidstaten die toetreden tot het eurogebied en derhalve toetreden tot het GTM na de datum van aanvang van het toezicht krachtens artikel 33, lid 2, van de GTM-verordening.
Het is essentieel voor de goede werking van het GTM dat de ECB en de NBA’s volledig samenwerken en dat zij alle informatie uitwisselen die van invloed kan zijn op hun respectievelijke taken, meer in het bijzonder alle informatie waarover de NBA’s beschikken met betrekking tot procedures die de veiligheid en de degelijkheid van een onder toezicht staande entiteit kunnen beïnvloeden of die interageren met de toezichtprocedures ten aanzien van dergelijke entiteiten,
HEEFT DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD:
DEEL I ALGEMENE BEPALINGEN
Artikel 1 Onderwerp en doel
Deze verordening stelt regels vast met betrekking tot alle volgende zaken:
het kader zoals vermeld in artikel 6, lid 7, van de GTM-verordening, namelijk een kader waarbinnen de praktische regelingen worden georganiseerd voor het implementeren van artikel 6 van de GTM-verordening inzake samenwerking binnen het GTM, met inbegrip van:
de specifieke methodologie voor de beoordeling en toetsing of een onder toezicht staande entiteit aangemerkt moet worden als belangrijk of minder belangrijk op basis van de in artikel 6, lid 4, van de GTM-verordening vastgelegde criteria, alsmede op basis van de uit deze beoordeling resulterende regelingen;
de definitie van procedures, inclusief termijnen, ook met betrekking tot de mogelijkheid voor NBA’s om ontwerpbesluiten voor te bereiden ter voorlegging aan de ECB, met betrekking tot de relatie tussen de ECB en de NBA’s met betrekking tot het toezicht op belangrijke onder toezicht staande entiteiten.
de definitie van procedures, inclusief termijnen, met betrekking tot de relatie tussen de ECB en de NBA’s met betrekking tot het toezicht op minder belangrijke onder toezicht staande entiteiten. In het bijzonder verplichten deze procedures de NBA’s, afhankelijk van de in deze verordening gedefinieerde gevallen, om:
de ECB in kennis te stellen van iedere materiële toezichtprocedure;
op verzoek van de ECB, specifieke aspecten van de procedure nader te beoordelen;
de van materieel belang zijnde ontwerpbesluiten inzake toezicht naar de ECB te zenden, waaromtrent de ECB haar mening kan geven;
samenwerking en informatie-uitwisseling tussen de ECB en de NBA’s binnen het GTM met betrekking tot de procedures betreffende belangrijke onder toezicht staande entiteiten en minder belangrijke onder toezicht staande entiteiten, inclusief gezamenlijke procedures met betrekking tot vergunningen die toegang bieden tot de werkzaamheden van een kredietinstelling, intrekking van dergelijke vergunningen en de beoordeling van aankopen en verkopen van gekwalificeerde deelnemingen;
de procedures voor samenwerking tussen de ECB, de NBA’s en de NAA’s met betrekking tot macroprudentiële taken en instrumenten in de zin van artikel 5 van de GTM-verordening;
de procedures voor het uitoefenen van nauwe samenwerking in de zin van artikel 7 van de GTM-verordening en die van toepassing zijn tussen de ECB, de NBA’s en de NAA’s;
de procedures inzake samenwerking tussen de ECB en de NBA’s met betrekking tot de artikelen 10 tot en met 13 van de GTM-verordening, inclusief ten aanzien van bepaalde aspecten van toezichtrapportage;
de procedures voor de vaststelling van toezichtbesluiten gericht tot onder toezicht staande entiteiten en andere personen;
de taaltechnische afspraken tussen de ECB en de NBA’s en verder tussen de ECB en onder toezicht staande entiteiten en andere personen;
de procedures die van toepassing zijn op de sanctiebevoegdheden van de ECB en de NBA’s binnen het GTM met betrekking tot de door de GTM-verordening aan de ECB toegewezen taken;
overgangsbepalingen.
De onderhavige verordening is niet van invloed op toezichthoudende taken die niet zijn opgedragen aan de ECB door de GTM-verordening en die derhalve voorbehouden blijven aan de nationale autoriteiten.
De onderhavige verordening dient in het bijzonder gelezen te worden in samenhang met Besluit ECB/2004/2(3) en het reglement van orde van de Raad van toezicht van de Europese Centrale Bank(4), in het bijzonder met betrekking tot besluitvorming binnen het GTM, inclusief de procedure die van toepassing is tussen de Raad van toezicht en de Raad van bestuur inzake het geen-bezwaar van de Raad van bestuur zoals vermeld in artikel 26, lid 8, van de GTM-verordening en andere relevante rechtshandelingen van de ECB, waaronder Besluit ECB/2014/16(5).
Artikel 2 Definities
In deze verordening gelden, tenzij anders bepaald, de definities die zijn vastgelegd in de GTM-verordening en daarnaast de volgende definities:
- 1.„vergunning”:
- een vergunning zoals gedefinieerd in artikel 4, lid 1, punt 42, van Verordening (EU) nr. 575/2013 van het Europees Parlement en van de Raad(6);
- 2.„bijkantoor”:
- een bijkantoor zoals gedefinieerd in artikel 4, lid 1, punt 17, van Verordening (EU) nr. 575/2013;
- 3.„gezamenlijke procedures”:
- de in deel V vermelde procedures met betrekking tot een vergunning die toegang biedt tot de werkzaamheden van een kredietinstelling, intrekking van een vergunning die toegang biedt tot dergelijke activiteiten en besluiten met betrekking tot gekwalificeerde deelnemingen;
- 4.„eurogebiedlidstaat”:
- een lidstaat die de euro als munt heeft;
- 5.„groep”:
- een groep ondernemingen waarvan er minstens één een kredietinstelling is en die bestaat uit een moederonderneming en haar dochterondernemingen, of ondernemingen die met elkaar verbonden zijn door een relatie in de zin van artikel 22 van Richtlijn 2013/34/EU van het Europees Parlement en de Raad(7), inclusief subgroepen daarvan;
- 6.„gezamenlijk toezichthoudend team”:
- een team van toezichthouders dat belast is met het toezicht op een belangrijke onder toezicht staande entiteit of een belangrijke onder toezicht staande groep;
- 7.„minder belangrijke onder toezicht staande entiteit”:
- betekent zowel a) een minder belangrijke onder toezicht staande entiteit in een eurogebiedlidstaat, als b) een minder belangrijke onder toezicht staande entiteit in een niet-eurogebiedlidstaat die een deelnemende lidstaat is;
- 8.„een minder belangrijke onder toezicht staande entiteit in een eurogebiedlidstaat”:
- een onder toezicht staande entiteit die is gevestigd in een eurogebiedlidstaat en die niet de status heeft van een belangrijke onder toezicht staande entiteit in de zin van artikel 6, lid 4, van de GTM-verordening;
- 9.„nationale bevoegde autoriteit” (NBA):
- een nationale bevoegde autoriteit zoals gedefinieerd in artikel 2, punt 2 van de GTM-verordening. Deze definitie doet geen afbreuk aan nationaalrechtelijke bepalingen waarbij bepaalde toezichttaken zijn toegewezen aan een nationale centrale bank (NCB) die niet is aangemerkt als een NBA. In dat geval zal de NCB deze taken uitoefenen binnen het door nationaal recht en deze verordening gevormde kader. In dit kader is een verwijzing naar een NBA in deze verordening in voorkomende gevallen van toepassing op de NCB met betrekking tot de daaraan toegewezen taken op basis van nationaal recht;
- 10.„NBA in nauwe samenwerking”:
- een NBA die is aangewezen door een deelnemende lidstaat in nauwe samenwerking krachtens Richtlijn 2013/36/EG van het Europees Parlement en de Raad(8);
- 11.„nationale aangewezen autoriteit” (NAA):
- een nationale aangewezen autoriteit zoals gedefinieerd in artikel 2, punt 7, van de GTM-verordening;
- 12.„NAA in nauwe samenwerking”:
- een niet-eurogebied-NAA die is aangewezen door een deelnemende lidstaat in nauwe samenwerking ten behoeve van de aan artikel 5 van de GTM-verordening gerelateerde taken;
- 13.„niet-eurogebiedlidstaat”:
- een lidstaat die niet de euro als munt heeft;
- 14.„moederonderneming”:
- een moederonderneming zoals gedefinieerd in artikel 4, lid 1, punt 15, van Verordening (EU) nr. 575/2013;
- 15.„deelnemende lidstaat in nauwe samenwerking”:
- een niet-eurogebiedlidstaat die een nauwe samenwerking is aangegaan met de ECB op basis van artikel 7 van de GTM-verordening;
- 16.„belangrijke onder toezicht staande entiteit”:
- betekent zowel a) een belangrijke onder toezicht staande entiteit in een eurogebiedlidstaat, als b) een belangrijke onder toezicht staande entiteit in een deelnemende niet-eurogebiedlidstaat;
- 17.„belangrijke onder toezicht staande entiteit in een eurogebiedlidstaat”:
- een onder toezicht staande entiteit in een eurogebiedlidstaat die de status heeft van belangrijke onder toezicht staande entiteit krachtens een ECB-besluit dat is gebaseerd op artikel 6, lid 4, of artikel 6, lid 5, onder b), van de GTM-verordening;
- 18.„een belangrijke onder toezicht staande entiteit in een deelnemende niet-eurogebiedlidstaat”:
- een onder toezicht staande entiteit die is gevestigd in een deelnemende niet-eurogebiedlidstaat die de status heeft van een belangrijke onder toezicht staande entiteit krachtens een ECB-besluit dat is gebaseerd op artikel 6, lid 4, of artikel 6, lid 5, onder b), van de GTM-verordening;
- 19.„dochteronderneming”:
- een dochteronderneming zoals gedefinieerd in artikel 4, lid 1, punt 16, van Verordening (EU) nr. 575/2013;
- 20.„onder toezicht staande entiteit”:
is één van de volgende entiteiten: a) een kredietinstelling die is gevestigd in een deelnemende lidstaat; b) een financiële holding die is gevestigd in een deelnemende lidstaat; c) een gemengde financiële holding die is gevestigd in een deelnemende lidstaat, mits deze voldoet aan de voorwaarden van punt 21, onder b); d) een bijkantoor dat in een deelnemende lidstaat is gevestigd door een in een niet-deelnemende lidstaat gevestigde kredietinstelling.
Een centrale tegenpartij (CTP), zoals gedefinieerd in artikel 2, lid 1, van Verordening (EU) nr. 648/2012 van het Europees Parlement en de Raad(9), die wordt aangemerkt als een kredietinstelling in de zin van Richtlijn 2013/36/EU, wordt beschouwd als een onder toezicht staande entiteit in overeenstemming met de GTM-verordening, deze verordening en relevante Unieregelgeving, zonder afbreuk te doen aan het toezicht op CTP’s door de betreffende NBA’s zoals vastgesteld in Verordening (EU) nr. 648/2012;
- 21.„onder toezicht staande groep”:
verwijst naar één van de volgende:
een groep waarvan de moederonderneming een kredietinstelling of financiële holding is die haar hoofdkantoor heeft in een deelnemende lidstaat;
een groep waarvan de moederonderneming een gemengde financiële holding is die haar hoofdkantoor heeft in een deelnemende lidstaat, mits de coördinator van het financiële conglomeraat, in de zin van Richtlijn 2002/87/EG van het Europees Parlement en de Raad(10), een autoriteit is die bevoegd is met betrekking tot toezicht op kredietinstellingen en tevens de coördinator is in zijn functie van toezichthouder op kredietinstellingen;
onder toezicht staande entiteiten die ieder hun hoofdkantoor hebben in dezelfde deelnemende lidstaat, mits zij permanent aangesloten zijn bij een centraal lichaam dat toezicht over hen uitoefent krachtens de voorwaarden die zijn neergelegd in artikel 10 van Richtlijn (EU) nr. 575/2013 en dat is gevestigd in dezelfde deelnemende lidstaat;
- 22.„belangrijke onder toezicht staande groep”:
- betekent een onder toezicht staande groep die de status heeft van belangrijke onder toezicht staande groep krachtens een ECB-besluit op basis van artikel 6, lid 4, of artikel 6, lid 5, onder b), van de GTM-verordening;
- 23.„minder belangrijke onder toezicht staande groep”:
- betekent een onder toezicht staande groep die niet de status heeft van een belangrijke onder toezicht staande groep in de zin van artikel 6, lid 4, van de GTM-verordening;
- 24.„ECB-toezichtprocedure”:
- alle ECB-activiteiten die zijn gericht op het voorbereiden van de afgifte van een ECB-toezichtbesluit, inclusief de gezamenlijke procedures en het opleggen van administratieve geldelijke sancties. Alle ECB-toezichtprocedures worden beheerst door deel III. Deel III is ook van toepassing op het opleggen van administratieve geldelijke sancties, tenzij anders bepaald door deel X;
- 25.„NBA-toezichtprocedure”:
- iedere NBA-activiteit die is gericht op het voorbereiden van de afgifte van een NBA-toezichtbesluit dat is gericht tot één of meer onder toezicht staande entiteiten of onder toezicht staande groepen of één of meer andere personen, inclusief het opleggen van administratieve sancties;
- 26.„ECB-toezichtbesluit”:
- een rechtshandeling die door de ECB wordt vastgesteld in het kader van de uitoefening van de door de GTM-verordening aan haar opgedragen taken en bevoegdheden, die in de vorm is van een ECB-besluit, gericht is tot één of meer onder toezicht staande entiteiten of groepen of één of meer andere personen en die geen algemeen toepasselijke rechtshandeling is;
- 27.„derde land”:
- een land dat noch een lidstaat is, noch een lidstaat van de Europese Economische Ruimte is;
- 28.„werkdag”:
- een dag niet-zijnde een zaterdag, zondag of een officiële ECB-feestdag, zulks overeenkomstig de voor de ECB toepasselijke kalender(11)